Astelehen honetan hasi da Donostiako Santa Teresa komentuan ‘Mintza Lagun Diálogos’ eta hirigintzari buruzko tertulia baten inguruan hitz egin da. Donostiako egoeraren eta eguneroko hiriaren etorkizuna definitzeko duen zereginari buruz eztabaidatu da eta etorkizunean izango duen paperaren inguruan ere hitz egin da. Gogoratu behar da ‘Mintza Lagun Diálogos’ aurkeztu berri den Koldo Mitxelena Kulturunearen zikloa dela eta Lagun liburu-dendari omenaldia egin nahi diola, gaurkotasuneko gaiak aipatuz, adituen eta publikoaren artean eztabaida daitezen.
Cristina Goberna arkitektoak eta Jorge Dioni kazetariak inauguratu dute programa, eta Gonzalo Torné idazle eta saiogilearekin egin dute, hark zuzendu baitzuten lehen saioa.
Jorge Dionik, besteak beste ‘La España de las piscinas’ lanaren autoreak, ikuspuntu ezkorra adierazten du eredu ekonomikoaren arabera hirira merkantzia gisa irudikatzeari dagokionez bai eta jabeen eta ez-jabeen arteko banaketari dagokionez ere. Irudi horrek indibidualismora bultzatzen du herritarra. «Etxebizitzaren kostua tokian toki zerbitzu-eskaintzarengatik baldintzatuta ez balego bezala», gogoratu du Dionik, «eta zergekin ordaintzen diren zerbitzuak», azpimarratu du.
Cristina Goberna, arkitektoa, kritikoa eta unibertsitateko irakaslea baikorragoa da, Gazan gertatzen ari den bezalako gaitzen aurrean jendarteak manifestazio masiboekin erreakzionatzen duela nabarmendu du. «Hori gertatzen da oraindik borroka-sozialaren espazioa kalea delako», gaineratu du Gobernak.
Konponbideak bilatzen dituen jendea
Etxebizitzari begira, «askatasuna eta kontsumitzeko askatasuna nahasten» dutenei erreferentzia eginez, Gobernnak esan zuen Rotterdamen egindako bilera batera gonbidatu zutela, non ohiko etxebizitzaz bestelako irtenbideak aurkezten dituzten. «Zerbait masiboa da, eta ez dakigu norabide horretan ari garela», esan zuen, eta bere buruari galdera bat egin zion ea zergatik gastatu aurrezki guztiak merkatu-sistema batean ez diguna onurarik egiten hau dena beste modu batean egin daitekeenean.
Bartzelona behin baina gehiagotan aipatutako adibidea izan zen, bi hizlariek eta moderatzailea han bizi izan dira eta bat etorri dira bi korronte antagonikoak orainaldiko hiriak astintzen dituztenean: alde batetik, konplexurik gabeko eraikuntza eta bestetik adreiluaren aurrean ingurumena errespetatzea.
Jorge Dioni kazetariak berriz ere kontrako jarrerekin adierazi zuen ekonomikoa gailendu egiten dela, «gupidagabea da eta dena jaten da». Arkitektoak, ordea, sektore batzuetan gero eta «aldatzeko borondate» handiagoa dagoela defendatu du. «Paradigma aldatu egin da. Natura beste zerbait bezala ikusteaz hitz egiten da, ez erauzteko eta ustiatzeko zerbait bakarrik. Jende askok egiten du lan horretan. Alde guztietan ikusten da. Naturarekiko harremana berrasmatu behar da».
Era berean, Gobernak aldeztu du pandemiaren aurretik eta ondoren aldaketa bat egon dela eta arkitekturarekin eta hirigintzarekin zerikusia duten zenbait zirkulutan uste da ez dela gehiago eraiki behar, baizik eta eraikita dagoena erabili behar dela. «Geruza berdea da orain erabiltzen den justifikazioa, edozein eraikuntza ingurumen-kaltea baita», arkitektoak gaineratu zuen, beraiek trebeak direla fenomenoak antzematen baina motelak direla irtenbideak emateko orduan. «Benetako etorkizun desiragarriak sortu behar dira», esan zuen Gobernnak.
Turismoa eta etxebizitza txikiak
Eztabaidan, nola ez turismoaren gaia atera zen. Jorge Dionik zerbitzu-hiri bihurtzearen «ondorio emozionalak» aipatu zituen, eta Cartagenaren adibidea jarri du. «Cartagenak, lehen, itsasontziak egiten zituen. Orain gurutzaontziak jasotzen ditu», azaldu zuen, eta gaineratu zuen turismoaren zerbitzura dagoen hiri batean badirela zerbitzatzen dutenak eta zerbitzuaz gozatzen dutenak. Eta hotelaren arteko konparazioa egin zuen. «Bi edo hiru oso ondo irabazten dute, eta behean prekarietatea dago», edozein hiri turistikoren errealitatera eraman daitekeen eredu gisa da.
Cristina Gobernak «turismo masiboaren arazoa» kritikatu zuen, ez turismoa oro har, eta onartu zuen sektorearen ondorioez kexatzen direnak jabeak ez direnak direla.
Enpresa jakin batzuen publizitateari buruzko iruzkinak ere nahiko interesgarriak izan ziren, izan ere, zoriontasuna etxebizitza xeheetan eta altzariz hornituta jartzen baitute. «Azkenik, Balzacen garaira itzuliko gara, orinala gelan duela», esan zuen Gonzalo Torné moderatzaile eta idazleak.
Hurrengo hitzordua, apirilaren 19an
Apirilaren 19an, ostirala, ‘Mintza Lagun Diáglosos’ zikloak jarraituko du eta Idoia Santamaría eta Maialen Berasategui itzultzaileek Beñat Sarasola idazleak moderatuko duen eztabaidan parte hartuko dute. Eztabaidak ‘Traducir al euskera’, du izena.
Gero eta globalizatuagoa den eta ingelesa nagusi den mundu honetan itzultzearen zentzua, zailtasunak eta lorpenak aztertuko dira txosten honetan. Gai materialez, literarioez eta estiloaz hitz egingo da, eta etorkizuneko erronkak zein izango diren ikusiko dira.
Deja un comentario